Czy Twoje dziecko ostatnio jest bardziej ospałe lub marudne? Szybciej się męczy? A może często dostaje infekcji?
Sprawdź poziom żelaza, jego niedobór może prowadzić do anemii.
Żelazo jest bardzo ważne dla odpowiedniego funkcjonowania organizmu. Pierwiastek ten pełni w nim szereg funkcji, a jego zapotrzebowanie jest zmienne i zależy od wielu czynników. Wraz z dynamicznym wzrostem dziecka potrzeby organizmu rosną. U dziewczynek podaż tego pierwiastka z dietą powinna być większa, zwłaszcza w okresie dojrzewania.
Występuje we krwi i odpowiada za prawidłowe dotlenienie organizmu. Znajduje się w hemoglobinie dostarczającej tlen z płuc do tkanek i usuwającej z nich dwutlenek węgla. W mięśniach występuje również w mioglobinie, która jest odpowiedzialna za magazynowanie i dostarczanie tlenu do mięśni. Żelazo znajduje się również wątrobie, śledzionie, szpiku kostnym oraz enzymach tkankowych i białkach. Wpływa na pracę mięśni, w tym także serca i jest bardzo ważny w prawidłowym działaniu układu nerwowego, krwionośnego, odpornościowego jak i hormonalnego.
Zapotrzebowanie na ten pierwiastek jest zmienne i zależne od płci, wieku, aktywności fizycznej czy stanu zdrowia. Zwiększona podaż żelaza zalecana jest zarówno dla kobiet w ciąży lub karmiących piersią jak i dla osób z nadwagą czy otyłością. Zwiększone zapotrzebowanie na żelazo występuje również u dzieci i młodzieży ze względu na szybkie przyrastanie, a u dziewcząt z uwagi na menstruację.
Objawy niedoboru żelaza są zależne od stopnia wyczerpania rezerw w organizmie. Na początku problemów z niedoborem możemy zaobserwować ospałość, szybszą męczliwość oraz bladość skóry, a następnie szereg innych groźniejszych już objawów. Należy do nich ogólne osłabienie organizmu, częstsze infekcje, bóle głowy i stawów, zawroty głowy. Może wystąpić bladość spojówek i błon jamy ustnej, a nawet suchość skóry. Niedobory żelaza mogą oznaczać również problemy z paznokciami i włosami w postaci łamliwości, matowienia czy wypadania włosów. W przypadku poważnych niedoborów może dojść do rozwoju anemii.
Do niedoboru żelaza może przyczynić się nieodpowiednia, monotonna dieta. Przy nie spożywaniu mięsa i stosowaniu diety wegańskiej wzrasta ryzyko wystąpienia zbyt małej ilości tego pierwiastka w organizmie. Żelazo z mięsa i ryb jest lepiej przyswajalne niż pochodzenia roślinnego. Zbyt mała ilość tego pierwiastka w organizmie może być spowodowana również problemami z przyswajaniem żelaza lub okresowym zwiększonym zapotrzebowaniem spowodowanym wzmożoną aktywnością fizyczną, czy większą utratą krwi związaną z urazem, przedłużającą się i obfitą miesiączką.
Produkty bogate w żelazo:
| Produkt | ilość Fe/ 100g produktu |
| Wołowina | 44,5 mg |
| Jagnięcina | 41,9 mg |
| Kakao | 36 mg |
| Spirulina | 28,5 mg |
| Wieprzowina | 22,3 mg |
| siemię lniane | 17 mg |
| pestki dyni | 15 mg |
| otręby pszenne | 14,9 mg |
| wątróbka z kurczaka | 9,5 mg |
| soja, nasiona suche | 8,9 mg |
| żółtko jaja | 7mg |
| ziemniaki | 7mg |
| fasola biała, nasiona suche | 6,9 mg |
| Pistacje | 6,7 mg |
| małże, mięczaki | 6 mg |
| soczewica czerwona, nasiona suche | 5,8 mg |
| natka pietruszki | 5,3 mg |
| płatki owsiane | 5 mg |
| kasza jaglana | 4,8 mg |
| brokuł | 4 mg |
| suszone morele | 3,6 mg |
| orzechy arachidowe | 3,2 mg |
| Szpinak | 2,8 mg |
| chleb żytni razowy | 2,5 mg |
| Porzeczki | 1,2 mg |
| pierś z kurczaka | 0,4 mg |
Spożywanie różnorodnych produktów zazwyczaj pokrywa zapotrzebowanie na żelazo chyba, że występuje wzmożone zapotrzebowanie na ten pierwiastek, przewyższające podaż. Podczas planowanie odpowiedniej diety mającej na celu uzupełnienie niedoboru żelaza nie tylko powinniśmy zwrócić uwagę na jego ilość, ale również na zestawienie produktów, gdyż substancje zawarte w niektórych produktach mogą utrudniać wchłanianie żelaza.
Utrudniają wchłanianie:
Natomiast ułatwia wchłanianie żelaza między innymi witamina C znajdująca się w cytrusach, aronii, truskawkach, natce pietruszki, jagodach, porzeczkach, papryce, brokułach, brukselce oraz kiszonki (np. zakwas buraczany, kiszone ogórki), a także czerwone, pomarańczowe warzywa i owoce ze względu na beta karoten.
W przypadku dużego niedoboru żelaza lub anemii lekarz może przepisać preparaty farmakologiczne. Podczas ich przyjmowania należy odczekać 2 godziny po posiłku zawierającym substancje utrudniające wchłanianie lub spożywać go wraz z odpowiednio skomponowaną potrawą.
