Wiosna to szczególny okres, gdy możemy się cieszyć większa ilością promieni słonecznych, dni stają się dłuższe, temperatura powoli rośnie, a roślinność budzi się z zimowego snu. W końcu pojawiają się długo wyczekiwane pierwsze świeże warzywa.
Większość z nas ma już dość produktów zagranicznych, które muszą przebyć wiele kilometrów, aby do nas trafić, a ich smak pozostawia dużo do życzenia i z niecierpliwością wyczekuje pierwszych nowalijek. Produkty zagraniczne ze względu na długi czas transportu często są zabezpieczane specjalnymi substancjami zapobiegającymi psucie się żywności.
Chcąc organizmowi dostarczyć witamin i minerałów po zimowej przerwie możemy nieświadomie narazić się na działanie szkodliwych substancji pozostałych w warzywach. Ze względu na większą skłonność do kumulacji metali ciężkich oraz pozostałości po pestycydach, a zwłaszcza azotynów i azotanów przez nowalijki/młode roślinny, warzywa liściaste i korzeniowe mogą okazać się pułapką. Tu należy wspomnieć o marchewce, burakach, rzodkiewce, a także ziemniakach, kapuście, sałacie czy szpinaku, gdyż to one charakteryzują się największa skłonnością do kumulacji m.in. pozostałości po środkach ochrony roślin. Na działanie szkodliwych substancji najbardziej narażone są małe dzieci do lat 3, kobiety w ciąży, osoby starsze oraz schorowane.
Metale ciężkie do organizmu mogą dostać się z zanieczyszczonego środowiska lub z pożywieniem. W przypadku upraw znajdujących się w pobliżu ruchliwych dróg rośnie ryzyko zanieczyszczenia gleb, a przy tym roślinności, która trafia na nasze stoły lub stanowi pasze dla zwierząt hodowlanych. Pierwiastki toksyczne mogą odkładać się w narządach miąższowych, szczególnie w wątrobie, nerkach i trzustce, a także w kościach, dlatego też mogą wywoływać liczne choroby, a nawet nowotwory.
Aby cieszyć się świeżymi warzywami przede wszystkich należy zacząć od tak zwanego początku, czyli starać się o zakup w sprawdzonych miejscach, unikając upraw na skale przemysłową, gdzie jest większe prawdopodobieństwo stosowanie pestycydów w nadmiernej ilości, w celu zwiększenia i przyspieszenia zbiorów. Należy się zastanowić, czy czasem nie warto chwilę poczekać, aż taki pierwszy bum minie i pojawi się większa ilość warzyw u lokalnych dostawców. W tym, czasie można jeszcze korzystać z zeszłorocznych przetworów własnych lub sklepowych, gdyż w nich znajduje się mniej szkodliwych pozostałości oraz metali ciężkich niż może się znajdować w nowalijkach.
Należy również zadbać o odpowiednie przechowywanie warzyw oraz staranne mycie. Warzywa powinni mieć dostęp do powietrza, więc unikaj foliowych opakowań. Dłuższą świeżość zachowają również dzięki niskiej temperaturze w lodówce. Zaleca się, aby warzywa umyć w wodzie z dodatkiem octu (na 1 litr wody ok pół szklanki octu), a następnie w wodzie z dodatkiem sody oczyszczonej (na 1 litr wody łyżka sody). Ostatnim krokiem jest dokładne wypłukanie w czystej wodzie. Nowalijki dobrze jest również obierać ze skórki zwłaszcza jak nie jesteśmy pewni ich pochodzenia, gdy pod nią gromadzi się najwięcej zanieczyszczeń oraz odrywać starsze liście w przypadku np. sałaty.
